-
1 закрытый
1. прич. от закрыть2. прил.крытыйябыулы, ҡаплаулы, өҫтө ябыҡ, өҫтән ҡаплаулы3. прил.доступный не для всехябыҡ4. прил.; мед.күренеп тормаған, эстән булған5. прил.(иҙеүе) ябыҡзакрытое письмо: — 1) ябыҡ хат (конверт эсендәге)
2) билдәле кешеләр өсөн хат; при закрытых дверях — үҙ кешеләре (рәсми кешеләр) менән генә (кәңәшмә, һөйләшеү һ.б.)
с закрытыми глазами — уйлап-нитеп тормай, күҙҙе йомоп, тәүәккәлләп
-
2 люди
1. мн. ед. м человеккешеләр, халыҡмолодые люди — йәштәр, егеттәр
старые люди — ҡарттар, ҡарт кешеләр
2. мн. ед. м; уст. человекприслугааҫрауҙар, ялсылар, хеҙмәтселәрна людях разг. — кеше алдында (ҡулында)
-
3 азиаты
1. мн.Азия кешеләре, Азиянан сыҡҡан кешеләр2. мн. уст., бран.азиат, наҙан, томана, ҡырағайкеше -
4 заселённый
1. прич. от заселить2. прил.халҡы күп булған, кешеләр йәшәй башлаған, күсенеп сыҡҡан, күсенгәнзаселённый дом — кешеләр күсенгән (урынлашҡан) йорт, кеше йәшәгән өй
-
5 избранный
1. прич. от избрать2. прил.һайланма, һайлап алынған3. в знач. сущ. мн. избранныеһайлап алынғандар, айырым хоҡуҡ менән файҙаланған (привилегиялы) кешеләр -
6 карантин
1. мкарантинйоғошло ауырыу менән ауырыған кешеләрҙе ваҡытлыса башҡаларҙан айырыу2. мкарантинйоғошло ауырыу таралған ерҙән килгән кешеләрҙе, тауарҙарҙы һ.б. ҡарап уҙғарыусы санитар урын -
7 коллегия
1. жколлегияадминистратив, башҡарма йәки кәңәшмә орган булып ойошҡан вазифалы кешеләр төркөмө2. жколлегияҡайһы бер профессия кешеләренең бергә эшләү өсөн берләшмәһе3. жколлегияРәсәйҙә ХVIII б. үҙәк хөкүмәт учреждениеларының исеме -
8 людской
1. прил.кешеләр...ы2. в знач. сущ. ж; уст. людскаяхеҙмәтселәр (ялсылар) өйө -
9 мелюзга
1. ж; собир.; разг.ыбыр-сыбыр, ваҡ бала-саға, ваҡ-төйәк хайуандар2. ж; собир.; разг. перен.бәләкәй вазифалы, әһәмиәтһеҙ (дәрәжәһеҙ) кешеләр -
10 общество
1. с в разн. знач.йәмғиәт, ойошма2. скруг людей, объединённых общностью положения, происхожденияҡатлам3. ссреда, компанияҡор, ара, даирә, компания, мәжлес -
11 свет
I1. мяҡтылыҡ, яҡты, нурдневной свет — көндөҙгө яҡтылыҡ, көн яҡтыһы
2. м разг.рассветтаң, таң атыу3. мисточник освещенияут4. м перен.сатҡы, нурни свет ни заря — бик иртә, ҡара таңдан, таң тишегенән
пролить свет — асыҡлау, асыҡлыҡ индереү, төшөндөрөп биреү
II1. мвселеннаядонъя, ер йөҙө, йыһан2. м уст.обществобарлыҡ кешеләр, халыҡ3. мвысшее обществойәмғиәттең (иң) алдынғы вәкилдәре (кешеләре), элитана край света — ҡош та осоп етмәҫ ергә, ер сигенә, йәһәннәм тишегенә
ни за что на свете — һис бер ваҡытта ла, бер ҡасан да, һис тә, бер нисек тә
явиться (появиться) на свет: — 1) донъяға килеү (тыуыу)
2) донъяға сығыу, донъя күреү (баҫылып сығыу – китап һ.б.); на чём свет стоит (ругать) — эттән алып эткә һалыу, эт тиреһен битенә ҡаплау
сжить со света — көн күрһәтмәү, яҡты донъянан ебәреү, башына етеү, ҡәбергә индереү
-
12 служилый
ист.хеҙмәтле, хеҙмәт итеүсеХIV-ХVII бб. Рәсәйҙә дәүләт хеҙмәте йәки хәрби хеҙмәт үтәүсе вазифалы кешеләр -
13 соль
I1. жтоҙ2. ж перен.төп нигеҙ, булмыш, асыл3. ж перен.төп мәғәнә4. жкого-чегоиң яҡшы вәкилдәре, мәртәбәле кешеләр5. жтоҙкислотаның водородын металл алмаштырғандан барлыҡҡа килгән химик матдәсоль земли — донъя тотҡаһы, донъя терәге
пуд соли съесть — бергәләп күпте күреү, күп бергә булыу
IIж нескл.; муз.сольмузыка гаммаһының бишенсе нотаһы -
14 сторона
1. жяҡ, тараф, йүнәлеш2. жсит, ян-яҡ3. ж разг.яҡ, юл, ил4. жяҡ, ян5. ж мат.яҡ, ҡыр6. ж прил.яҡ, сифат7. ж мн. стороныяҡтарстоять в стороне: — 1) (кешеләрҙән) ситтә тороу
2) (кешеләр менән) аралашмау, айырымланыу; со стороны — яғынан, тарафынан
с одной стороны..., с другой стороны — бер яҡтан..., икенсе яҡтан
встать на сторону — кемдеңдер яғына сығыу, яҡлы булыу
-
15 чужой
1. прил.принадлежащий другимкеше...ы, башҡа (сит, икенсе) кеше...ы2. прил.незнакомый для другихтаныш булмаған3. в знач. сущ. с чужоебашҡаныҡы, кешенеке4. в разн. знач.сит, ятв чужие руки (попадать, давать и т.п.) — сит, ят кешеләргә (эләгеү, биреү һ.б.)
есть чужой хлеб — кеше икмәген ашау, башҡалар иҫәбенә йәшәү
-
16 администрация
1. жадминистрация1. ойошманың, предприятиеның етәксе органы 2. ойошмала, предприятиела идара итеү эшен алып барыусы вазифалы кешеләрадминистрация завода; заводская администрация — завод администрацияһы
2. жхакимиәт -
17 анимизм
манимизмһәр нәмәнең йәне бар тип иҫәпләгән тәүтормош кешеләренә хас ҡараш -
18 антипод
1. м геогр.антиподтарЕр шарының ҡапма-ҡаршы ике яғында йәшәгән кешеләр2. м перен.кире ҡарашлы кеше, антипод -
19 антиподы
геогр. мн.антиподтарЕр шарының ҡапма-ҡаршы ике яғында йәшәгән кешеләр -
20 антисемитский
прил.йәһүдтәргә ҡаршы кешеләргә, антисемиттарға хас
См. также в других словарях:
кешел — (Жезқ., Ж.арқа; Шымк., Кел.) кейін, соң. Ауылдан к е ш е л шыққан машина қалаға уақтында жете алмады (Жезқ., Ж.арқа). Алдыңғы әдіс ауызша таралса, ал кейінгі әдіс – к е ш е л туған әдіс– жазба әдебиетте орын тебеді (С. Талж. Ұлд., 37) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
кешелі бері қарай — (Алм., Жам.) кешеден бері қарай. К е ш е л і б е р і қ а р а й балалар келіп кеуіліміз көтеріліп қалды (Алм., Жам.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
кешелі-бүгінді — (Монғ.) кеше бүгін. К е ш е л і б ү г і н келген біреу обаның дәл ортасында дала гүлін қойыпты (Д. Нав., Тау құп., 154) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
мизантроп — Кешеләрне яратмаучы, кешеләргә нәфрәт белән караучы, алардан читләшүче кеше … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әхлак — Кешеләрне бер берсенә һәм җәмгыятькә карата мөнәсәбәтләр нормасы һәм принциплар җыелмасы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
вербовка — Кешеләрне берәр эшкә, оешмага тарту, яллау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
катакомба — Кешеләр яшеренеп торыр өчен җайлап казылган җир асты юллары (беренчел мәгънәсе – бор. Рим христианнарының яшерен гыйбадәт мәгарәсе) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
комизм — Кешеләрдә, төрле эш хәлләрдә, вакыйгаларда көлкеле яклар; көлкелек, юмор … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мәсәл — Кешеләргә, кеше тормышына киная белән хайваннар яки җансыз әйберләр тур. сөйли торган, күбесенчә вәгазь, үгет нәсихәт белән тәмамланган кыска шигъри хикәя … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мизантропия — Кешеләрне күралмаучылык, алардан читләшү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мускул — Кешеләрдә һәм хайваннарда кыскару үзлеге булган итләч тукыма … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге